Lan kim tuyến có tác dụng gì? Cây có mấy loại

Lan kim tuyến là loài dược liệu quý ở nước ta. Nó không chỉ có hoa đẹp mà còn đem lại nhiều tác dụng điều trị bệnh cho con người. Vậy Lan kim tuyến có đặc điểm gì? Cách sử dụng làm thuốc như thế nào? Mời bạn đọc tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1/ Lan kim tuyến là cây gì?

Lan kim tuyến là cây thuộc họ Lan (orchidaceae), có tên khoa học là Anoectochilus setaceus Blume.. Ở Việt Nam, dược liệu này còn được gọi với các tên gọi khác như Lá gấm, Kim tuyến liên, Mộc sơn thạch tùng.

1.1/ Đặc điểm

Lan kim tuyến là loài cây thân thảo, chia làm thân sinh khí trên mặt đất và thân rễ mọc sâu vào đất. 

Thân trên mọc thẳng, đường kính khoảng 3 - 5cm, cao khoảng 4 - 8cm. Thân trên mọng nước, nhẵn bóng, chia thành nhiều lóng với độ dài khác nhau. Thân màu xanh trắng, đôi khi hồng nhạt.

Thân rễ là chùm bao gồm 2 - 10 rễ,  dài khoảng 5 - 8cm, đâm thẳng xuống dưới đất.

Lá Lan kim tuyến có dạng hình trứng, gốc lá tròn, dần nhọn về phần ngọn. Lá cây có kích thước khoảng 3 - 6cm, mọc xòe trên mặt đất. Mặt trên lá màu nâu đỏ, mặt dưới màu đỏ nhạt. Cuống lá màu xanh dài khoảng 1cm, mặt lá có 5 gân chính, tạo thành hình mạng nhện. Lá ở ngọn ngọc thẳng, xoắn quanh thân như chiếc phễu. bẹ lá màu đỏ tía.

Hoa của cây mọc thành chùm ở ngọn thân, mỗi chùm chứa 5 - 10 hoa. Hoa lan màu trắng, hai bên rìa hoa có 5 - 9 râu đính trên trục hoa. Trục hoa dài 5 - 25cm, phủ một lớp lông nâu đỏ bên ngoài.

1.2/ Phân bố, thu hái, chế biến

Lan kim tuyến phân bố ở một số nước châu Á như Trung Quốc, Đài Loan, Việt Nam. 

Ở Việt Nam, dược liệu này mọc hoang ở các vùng núi rừng như Lâm Đồng, Lạc Dương, Di Linh,....

Lan kim tuyến được thu hái quanh năm. Khi thu hái, người dân chỉ lấy lá và thân để làm thuốc. 

1.3/ Thành phần hóa học

Theo nghiên cứu, cây Lan kim tuyến có chứa hàm lượng lớn các hoạt chất có lợi cho sức khỏe như: beta-D-glucopyranosy, beta-sitosterol, succinic acid, stearic acid, palmitic acid và các acid amin khác.  

2/ Các loại lan kim tuyến

Hiện nay, có 3 loại Lan kim tuyến vô cùng phổ biến như:

• Lan kim tuyến rừng: Đây là loại dược liệu quý hiếm được liệt kê trong sách đỏ Việt Nam. Chúng được tìm thấy ở các vùng núi già như Ngọc Linh - Kon Tum.

• Lan kim tuyến đỏ: Loại lan này có lá màu đỏ, dược tính tốt.

• Lan kim tuyến đá: Thuộc loại gen quý tại Việt Nam. Lá loại lan này rất đẹp nên thường được dùng làm cảnh. Ngoài ra, cây còn có tác dụng chữa bệnh vô cùng tốt.

3/ Công dụng của lan kim tuyến

Theo y học cổ truyền, Lan kim tuyến có vị ngọt, tính mát. Nó có tác dụng bồi bổ sức khỏe, tăng cường đề kháng, bổ âm nhuận phế, lưu thông khí huyết cơ thể. Chính vì vậy, loại dược liệu này được sử dụng trong nhiều bài thuốc với tác dụng:

• Tăng cường đề kháng, phòng ngừa và điều trị ung thư, bệnh về gan

• Kháng khuẩn, điều trị bệnh về đường hô hấp như: Viêm khí quản, ho khan, ho có đờm,...

• Chữa thần kinh suy nhược, mất ngủ, ngủ không ngon

• Điều trị tiêu hóa kém, ăn không ngon, chán ăn 

• Điều trị cao huyết áp, tiêu độc, giải nhiệt,...

• Điều trị di tinh, suy thận, phong thấp, đau lưng,...

4/ Một số bài thuốc từ lan kim tuyến

Một số bài thuốc từ Lan kim tuyến mà bạn nên biết như:

4.1. Điều trị ho ra máu

Nguyên liệu:

• Lan kim tuyến 30g

• Mạch môn 25g

• Hoài sơn 20g

• Huyền sâm 20g

• Tử quyết minh 15g

• Ngưu tất 15g

Điều chế: Cho 1 thang dược liệu vào sắc. Lấy nước uống chia ngày 3 lần. Uống 5 - 7 thang / lần.

4.2. Ăn kém, ăn không ngon

Nguyên liệu: 

• Lan gấm 25g

• Huyền sâm 20g

• Hoài sơn 10g

• Liên nhục 8g

• Sơn tra 6g

• Tử quyết minh 5g

• Trần bì 5g

Điều chế: Cho 1 thang dược liệu vào sắc. Lấy nước uống chia ngày 3 lần. Uống 5 - 7 thang / lần.

4.3. Người thần kinh suy nhược ,ngủ không ngon giấc

Nguyên liệu:

• Lan kim tuyến 25g

• Tử quyết minh 20g

• Mạch môn 15g

• Hoài sơn 12g

• Hoa nhài 12g

• Huyền sâm 10g

• Hoa thiên lý 10g

• Tâm sen 8g

• Cam thảo đất 8g

• Ngưu tất 8g

Điều chế: Lấy 1 thang dược liệu đem sắc lấy nước uống. Chia nước thuốc thành 3 lần uống trong ngày. Uống 3 - 5 thang.

5/ Cách ngâm rượu lan kim tuyến

Rượu ngâm Lan kim tuyến giúp cải thiện sức khỏe thể lực, chức năng hệ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch tự nhiên của cơ thể.

Cách ngâm rượu mà bạn nên biết:

• Bước 1: Lấy 1kg lan kim tuyến tươi (hoặc 500g loại khô) đem đi rửa sạch, quạt cho dược liệu ráo nước.

• Bước 2: Cho dược liệu vào bình thủy tinh, thêm 3 lít rượu 40 độ vào ngâm. Ngâm trong vòng 1 tháng rồi sử dụng.

Chú ý: Rượu từ Lan gấm tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên mỗi ngày chỉ nên sử dụng 1 lượng nhỏ, không lạm dụng gây nên tác dụng phụ cho cơ thể.

Trên đây là các kiến thức cần thiết xoay quanh dược liệu Lan kim tuyến, Mong rằng bài viết đem lại các thông tin hữu ích cho bạn đọc. Hãy để lại ý kiến của bạn dưới phần bình luận cho Dược Sanfo biết nhé!